صادق آهنگران نوحهخوان بیرقیب دوران دفاع مقدس
تاریخ انتشار: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۶۲۷۷۰
دهمین نشست از سلسله نشستهای تکیه کتاب با موضوع «نوحهها و نواهای عاشورایی در دوران دفاع مقدس»، چهارشنبه ۱۶ شهریورماه ۱۴۰۱ با حضور میلاد عرفانپور و علی اکبری مزدآبادی بهعنوان کارشناس، با اجرای میرشمسالدین فلاح هاشمی در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
تلفیق عشق، حماسه، دین و عرفان در نوحههای صادق آهنگران
میلاد عرفانپور در این نشست با اشاره به تاریخچهای از آواهای آیینی از صدر اسلام تاکنون، بیان کرد: پیشینه آواهای آیینی شیعی مهیج که به مسلمانان انگیزه میداد، به صدر اسلام بازمیگردد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی افزود: اوج هنر در شور حماسی با آغاز دفاع مقدس ایجاد شد. با حضور حاج صادق آهنگران، شاهد نوعی از رسانه و هنر که طلایهدار اسلام ناب محمدی (ص) و مجاهدت ناب شیعی مانند صدر اسلام بود، شکل گرفت. صدای این مرد وسیلهای برای رساندن مفاهیمی شد که شاید سالها و قرنها در هنر جهان غایب بود. بهنوعی شور حسینی و عاشورایی زنده شد. اگر بخواهیم درباره نوحههای عاشورایی در دفاع مقدس صحبت کنیم، حاج صادق آهنگران تقریبا رقیبی در اندازه خود ندارد که کمیت و کیفیت کارهای ایشان را داشته باشد. باید از بزرگانی همچون غلامعلی کویتیپور که کارهای برجستهای خلق کردند، یاد کنیم. اما وقتی بهویژه از نوحههای عاشورایی دفاع مقدس که در دل رزمندگان جا باز کرده بود، حرف میزنیم، کارهای حاج صادق آهنگران جایگاه ویژهای دارد.
این شاعر آیینی در ادامه گفت: در فرهنگ عاشورایی، منطق حسینی را از سخنرانیها، موعظهها و کتابها میتوان منتقل کرد، اما شور و عشق حسینی را مطمئنا نوحهها و آثار هنری منتقل میکنند. کارهای حاج صادق، بُعد شور و عشق، برخاسته از دانش و فهم دینی را منتقل میکرد.
عرفانپور با اشاره به برخی از ویژگیهای «کتاب آهنگران» اثر علی اکبری مزدآبادی، اظهار کرد: این اشعار و نوحهها، بهنوعی تلفیق عشق، حماسه، دین و عرفان است که شاید در ادبیات فارسی هرکدام را بهصورت پررنگتر و مستقل در اشعار بزرگان دیدهایم. در نوحههای دفاع مقدس این چهار عنصر گرهخوردگی و پیوند محکمی پیدا کردند. بسیاری از این اشعار در گونه خاص نوحه، کارهای ارزشمند و مغتنمی هستند.
وی افزود: توجه به اوزان حماسی، ضربی و مهیج از دیگر ویژگیهای این نوحهها است. شاعر اوزانی از اوزان فارسی را انتخاب کرده که بُعد حماسی و حس و حال شوقآفرینی را برجستهتر میکرد. همچنین در مواردی در دل شعرها، شهود و پیشبینیهایی را مشاهده میکنیم؛ مثل پیشبینی گشوده شدن مسیر کربلا و شکلگیری پدیدهای مانند پیادهروی بزرگ اربعین که امروز شاهد آن هستیم.
این شاعر آیینی، توجه به بحث تبیین را از دیگر ویژگیهای اشعار و نوحههای این کتاب دانست و گفت: شاعر تلاش کرده صرفا ایجاد شور را در شعر دنبال نکند. تبیین مسائل دینی و انقلابی را نیز در این اشعار میبینیم. جلوه مفاهیمی مانند برادری، مواسات و همدلی در مسیر ولایت، دیگر بُعد پررنگ در این اشعار است.
عرفانپور در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه نباید نقش مرحوم حبیبالله معلمی که بیش از ۸۰ درصد از نوحههای حاج صادق آهنگران را سروده، در ماندگاری این نوحهها نادیده گرفت، بیان کرد: مهمترین ویژگی شعر حبیبالله معلمی، صدق است و صدق مهمترین شاخصه یک اثر برای ماندگاری است. از این جهت این نوحهها بیشتری تاثیرگذاری را در جبههها داشته، چون شاعر از سر صدق آنها را سروده است. زندهیاد معلمی به مرور بر این قالب مسلط شد، آنهم در شرایط خطیر میدان جنگ که اشعار باید در لحظه و موقعیتهای خاص سروده میشدند.
وی در معرفی برخی دیگر از ویژگیهای اشعار «کتاب آهنگران»، افزود: بحث تکرار، در شعر حبیبالله معلمی بُعد مهمی است. تکرار و استفاده از ترکیببندهای ماندگار، باعث شده تا این نوحهها در ذهن مردم ماندگار شود. اشاره به مناطق عملیاتی و جنگی همچون بازیدراز، هویزه و آبادان، اشاره و نام بردن از شخصیتها و شهدای شاخص انقلاب و جنگ مانند شهید رجایی، شهید باهنر، شهید خرازی و شهید زینالدین و همچنین اشاره به جریان زندگی، از دیگر شاخصههایی است که در این اشعار دیده میشود.
این شاعر آیینی در بخش پایانی سخنان خود، گفت: همه آن چیزی که امروز از نوحه انقلابی، حماسی و آمیخته با موضعبندی میشناسیم، ریشه در کارهایی دارد که حاج صادق آهنگران انجام داد. سبک و هنر ایشان در پرداختن هوشمندانه به آوای انقلابی و آیینی و حماسی، امروز تداوم پیدا کرده و این مسیر ادامه دارد.
جمعآوری نوحههای حاج صادق آهنگران کار بسیار دشواری بود
علی اکبری مزدآبادی نیز در این نشست با اشاره به اینکه تا پیش از تولید «کتاب آهنگران» فقط در دهه شصت گلچینی از نوحههای حاج صادق در قالب کتاب منتشر شده بود، اظهار کرد: جمعآوری نوحههای حاج صادق آهنگران کار بسیار دشواری بود، چون ایشان اصلا به دنبال گردآوری و نگهداری آثار و نوحههای خود نبود. برخی از علاقهمندان حاج صادق در شهرهای مختلف، نوارهای کاست کارهای ایشان را بهصورت مجموعهای جمعآوری کرده بودند که بعدها به آقای آهنگران تقدیم کردند.
وی افزود: جنگ ما یکی از پرآثارترین جنگهای جهان از لحاظ سمعی و بصری بود، اما مشکل اینجاست که خیلی جزیرهای با این موضوع برخورد شده است. در این کتاب ۵۲۰ نوحه گردآوری شده که مطمئن هستم تعداد نوحههای حاج صادق آهنگران خیلی بیشتر است. خیلی از نوحهها در جایی نوشته شدهاند و صوت ندارند. تعداد زیادی از نوحهها در جای جای ایران در مراکز و آرشیوها و یا نزد افراد عادی موجود است. لذا شکل دادن به این کتاب به شکل کنونی، کار بسیار دشواری بود. سال ۱۳۸۸ حدود ۲ هزار کاست را شنیدم و همه را تایپ و پیاده کردم. امروز اگر به آن روزها برگردم، شک دارم بتوانم این کار را انجام دهم. همانطور که عنایت خدا شامل حال مرحوم معلمی و حاج صادق آهنگران شده تا این اشعار و نوحهها ماندگار شوند، عنایت خدا شامل حال من هم شد که بتوانم این کار را جمع کنم.
این نویسنده و ناشر حوزه دفاع مقدس در بخش دیگری از سخنان خود درباره انگیزه تألیف این کتاب، گفت: همانطور که جنگ ما یک جنگ مردمی بود، بخش تبلیغات آن هم از سوی مردم اداره میشد. حاج صادق آهنگران و زندهیاد معلمی، انتخاب حضرت حق بودند تا در جنگی که داشتیم نماد تبلیغات و شورآفرینی بین مردم و رزمندگان باشند. با توجه به فضای مذهبی خانواده، تقریبا از ۴ سالگی به نوحه علاقهمند شدم. من که در آن زمان درک منطقی ار این مسائل نداشتم، همیشه منتظر شنیدن نوحههای آهنگران از رادیو جبهه بودم، حال تصور کنید نوجوانان و جوانان با شنیدن این نوحهها چگونه به وجد میآمدند. خلق این وجد هیچچیز نبود، جز عنایت حضرت حق.
اکبری مزدآبادی در پایان بیان کرد: حاج صادق آهنگران، ۸ سال در این قالب نوحهخوانی کرده و در تمام ایران طرفدار دارد. با احترام به همه مداحان بزرگ کنونی، حاج صادق با فاصله پرطرفدارترین مداح تاریخ معاصر جهان است. آنهم با درنظر گرفتن اینکه در آن دوران هیچکدام از رسانهها و وسایل ارتباطی روزگار کنونی وجود نداشت.
۵۷۲۲۶
کد خبر 1671476منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: عاشورا محرم امام حسین ع نوحه های حاج صادق آهنگران نوحه ها نوحه ها عرفان پور دفاع مقدس صدر اسلام نوحه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۶۲۷۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اهتمام نهاد کتابخانه های عمومی برای حمایت از آثار ادبیات پایداری
به گزارش خبرنگار مهر، آیین نقد و رونمایی کتاب «لبخند آفتابی» صبح چهارشنبه با حضور سیدرضا علوی نویسنده کتاب، رسول آفتابی روایتگر اثر، موسی غیور منتقد کتاب، اسد بابایی مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی و جمعی از علاقمندان به حوزه ادبیات پایداری در تالار نخجوانی کتابخانه مرکزی تبریز برگزار شد.
اسد بابایی مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی در این آیین با بیان اینکه کتابهای حوزه دفاع و پایداری به عنوان یک گونه ادبی، بسیاری از آثار ممتاز معاصر را در برگرفته است گفت: این آثار علاوه بر غنای ادبی و فرهنگی که درخود دارد باعث تاثیرگذاری بر روی آحاد جامعه، برای حراست هر چه بیشتر از وطن و میهن خود می شود.
بابایی با تاکید بر اهتمام جدی نهاد کتابخانه های عمومی کشور برای حمایت از آثار حوزه ادبیات پایداری افزود: سعی داریم با برگزاری برنامه های ترویجی مانند رونمایی و نقد و بررسی کتاب های نگارش شده در موضوع هشت سال دفاع مقدس به ویژه بیوگرافی ها و اتوبیوگرافی های تالیف شده در زمینه سیره زندگی رزمندگان منش زندگی ساده و مبتنی بر اسلام ناب آنها را به نسل جوان و نوجوان منتقل نماییم.
مدیرکل کتابخانه های عمومی آذربایجان شرقی در بخش دیگری از سخنان خود در مورد کتاب «لبخند آفتابی» اظهار داشت: یکی از مهمترین نقاط قوت کتاب در این است که هم نویسنده و هم راوی با نگاهی آمیخته به طنر کوشش کرده اند با زبانی ساده و بدون کلیشه جریان های تلخ و شیرین و مفاهیم والای ایثار را در زندگی روزمره رزمندگان هشت سال دفاع مقدس به نمایش درآورند.
موسی غیور نویسنده، پژوهشگر و منتقد ادبیات پایداری در آیین نقد و رونمایی کتاب «لبخند آفتابی» گفت: وجه تمایز جنگ تحمیلی با دیگر جنگ های رخ داده در طول تاریخ این است که: جنگ ما دفاعی با محوریت مردم بود و تمام نیروهایی که جنگ را اداره کرده اند مردم عادی و از بطن جامعه بودند بنابراین بعد از پایان جنگ همه رزمندگان در یک نقطه اشتراک یافتند که باید لحظات ناب و زیبایی های دفاع مقدس را برای آنهایی که آن جو را ندیده و حس نکرده اند ترسیم و روایت نمایند.
غیور در بخش دیگری از سخنان خود به آسیب های متوجه ادبیات پایداری و خاطره گویی از دفاع مقدس پرداخته و بی توجهی به اقتصاد نشر، سفارشی سازی تدوین و نگارش کتاب در این حوزه، ایجاد مسائل و مشکلات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بعد از جنگ تحمیلی که به معویات جنگ آسیب زده اند و یکسان سازی تیپ های شخصیتی از همه رزمندگان در آثار مربوط به حوزه ادبیات پایداری را از آن جمله از آسیب ها مطرح کرد.
این پژوهشگر و منتقد ادبیات پایداری استفاده از کاغذ مناسب، عکسهای رنگی، دورنگ بودن متن نوشتاری کتاب و صفحه آرایی زیبا را از جمله نقاط قوت ظاهری کتاب برشمرده و توجه به سلوک و ارتباطات انسانی به جای حادثه محور بودن داستان، بی تکلفی و دور بودن نویسنده و راوی از ریا و نمایش، عدم وجود محتوای زائد، حشو و تکراری در کتاب، ترجمه فارسی روان و سلیس خاطرات اغل ترکی آمیخته به طنز و فکاهیات را از جمله نقاط قوت محتوای این کتاب عنوان کرد.
رسول آفتابی راوی کتاب نیز در این نشست هدف از بیان خاطرات گردآوری شده در کتاب را گرامیداشت یاد و خاطره شهدا و هم رزمان دفاع و ثبت در صفحات درخشان تاریخ مقاومت و دفاع ملی دانسته افزود: خاطره گویی کردم تا من هم به نوبه خود بتوانم سهمی در بازگویی و بازخوانی رشادت ها و معنویت ها و مردانگی های رزمندگان با اخلاص اسلام را بیان نمایم.
سیدرضا علوی نویسنده کتاب نیز در پایان این آیین با بیان خلاصه ای از مراحل و سیر تدوین کتاب «لبخند آفتابی» و دلایل انتخاب رسول آفتابی برای نگارش خاطرات وی گفت: با شنیدن نام برخی افراد ناخود آگاه لبخند بر لبان آدمی می نشیند. این افراد اشخاصی خوش مشرب با روحیه طنز پرداز بذله گو نیک اندیش و خیرخواه هستند. در طول تاریخ دفاع مقدس با توجه به موقعیت و شرایط جنگ نیاز به افرادی مانند رسول آفتابی بود که با بذله گویی طنز پردازی و نکته سنجی های خود روحیه رزمندگان را غرق در نشاط کنند. احتیاج ذاتی انسانها به شاد بودن افرادی را در دوران جنگ تحمیلی و دفاع مقدس وادار به بذله گویی ها و شوخی با موقعیت موجود در نبرد می کرد. طنز پردازی آنی و بذله گویی این رزمندگان در زمانهای سخت پیکار و رودررویی با دشمن مهاجم و متجاوز به داد رزمندگان می رسید.
کد خبر 6093796